Wij zijn gesloten tot en met 3 januari 2016

Speculaaspoppen versieren

Zaterdag 28 november

14.00 – 16.00 uur

Met dank aan:

Hema Laren

De Lindenhoeve

Burgemeester van Nispen van Sevenaerstraat 29

Speculaaspoppen versieren

Zaterdagmiddag 28 november wil de Historische Kring Laren, in het licht van de tentoonstelling Kunst & Ambacht en de aanwezigheid van de goedheiligman in het land, de ambachtelijk gemaakte 'Speculaaspop' in het zonnetje zetten.
Aangezien het naderende Sinterklaasfeest vooral een kinderfeest is, richten wij ons deze zaterdagmiddag vooral op de kinderen.
Van 14.00-16.00 uur laten we niet alleen zien hoe speculaaspoppen ambachtelijk gemaakt werden, maar mogen de kinderen ook speculaaspoppen, ter beschikking gesteld door Hema Laren, versieren om die vervolgens mee naar huis te nemen.

De Lindenhoeve
Burg. Van Nispen van Sevenaersstraat 29

Lezing Kastaltaar

Op donderdag 26 november zal in de hal van het Raadhuis aan de Eemnesserweg een groepje bijeenkomen, 

dat komt luisteren naar de geschiedenis van het Larense kastaltaar.
Het groepje bestaat uit Vrienden van Kunst in Laren, maar ook anderen worden van harte uitgenodigd hierbij aanwezig te zijn.

Antoinetty van den Brink van de Historische Kring Laren zal over het altaartje verhalen.
Donderdag 26 november, 10 uur precies.

Pandelaar

De naam Pandelaar klinkt bij een Laarder bekend in de oren. Een naam die sterk is verbonden aan de plaatselijke horeca. Het is een oud geslacht dat al eeuwen in Laren woont. In oude archiefstukken ben ik wel eens een ‘Pangelaar’ tegengekomen maar dat werd later het voor ons bekende Pandelaar. Soms vraag ik me af, waar komt die naam vandaan en wat betekent die naam?

Bep (G.L.) De Boer

Effe Tussedeur

Veur ‘k over wat aorst begin, binne jullie nog in de neng weze kijke of de knolle al opkwamme? Nee, nou ik wel hoor. Ze staen wel niet zo dik, mar je kanne niet alles emme. Jao en zo gaet de tijd mar deur, daer he-je zo gauw gin arreg in, mar ’t is toch alweer naejaor. Ik schruk verleje week zondag-emarrege wel toen ‘k ’t blaodje van de klender ofscheurde, eenentweintig september sting d’r op en dan is ’t ebeurd met de zomer. Jao, ik ad ’t kanne wete want de spreeuve warre al lang an ’t vergaodere in de bome. Zok tekeer gaen toch. Moeder zee vroger, je hove de waslijn gineens uyt te schere, want je laokes en slope zitten zo weer onger de smerighaad. Mar al is ’t nou naejaor, d’r kanne nog genog mooie daoge komme. Meschien krijge we wel ’n mooi aerepelzomertje afferan. Jao ik weet wel dat ’r nou minse binne dee daer om lache motte, mar zo neumde ze dat vroger. Je zagge dan dat ’r in de neng en in ’t aaiveld overal aerepels erooid wurde, en net zo good as dat we hellepe moste met roggebeinde, moste we ok ellepe met aerepels rooie. Vaoder zette de stamme euyt, en wij raope, en as de schepselmangde vol was, dan leeggooie in de zak en weer deurgaen. Om dree uur koffie drinke in ’t sonnetje teuge ’t bossie an, balletje d’r bij ,en mar praote onger mekaor of de bouw mee of teuge vul. ’t Is gin wonger dat tie schilders van vroger daer graeg mooie schulderije van maokte. 

Mar nou wat aorst, ik et eleze dat ze de st. Janstraet en nog ’n brokkie van de brink wulle ofsleuyte veur ’t verkeer, omdat ze dee ok opknappe wulle. Zal me dat effe ’n rust geve daer, want nou ka-je d’r kwaonig lope, laet staen fietse. ’s Zaterdags is t’r helemaol gin beginne meer an, dan is ’t zeuyver waeghalserij om an der aore kangt van de straet te komme. Je kanne me gelove of niet, mar ik wast ’r zelluf glad beduusd van toen ‘k ongerleste diao’s vertoonde (je weet wel plaoyjes kijke met de toverlangtaere) van oud Laore, ho rustig en bedaord ’t was. ’t Enigste wat je op zo’n kiekie kan teugekomme is ’n paerdewaoge, in ’t arregste geval een autemebiel, ’n rijteuygje, of ’n ongdekarre van ’n Huizer bot of kaesboer, mar daer is alles mee ezaad. Toen ongze lammerton veur vijfenzestig jaor verom z’n eerste fiets ekocht ad, zee ze moeder, mijn grootje dus, teuge’n um: “je zalle ne wel niet gelove, en je zalle ’t ook wel niet doon, mar dat zeg ‘k je, as t’r ’n autemebiel ankomt, stap of”. Ik denk dat ongze lammerton nou helemaol gin meer op de fiets zou komme. Bart Krijnen

In de jaren tachtig waren de in Larens dialect geschreven stukjes van Bart Krijnen ? in de toenmalige Larense uitgave ‘De Laerbode’ uitermate populair. Aan inhoud hebben ze niets verloren zodat wij ze met veel plezier nogmaals plaatsen. 28 van deze verhalen zijn ingesproken door Nic Vos en op CD verschenen; à € 15 bij de HKL.

Oproep: weet u wie op deze foto staan?

Een groep Larense mannen in 1944/1945, allen lid van de Binnenlandse Strijdkrachten. Enkele namen zijn bekend. Bovenste rij staand vlnr: Gijs Willard (2^e) en Toon van den Brink (3^e); middelste rij zittend vlnr: Henk van den Brink (1^e) en Piet Franzen (4^e); voorste rij zittend vlnr: Jan van den Brink (4^e) en Ger Dorant (5^e). Graag willen we de andere namen weten én of de bovenstaande namen juist zijn. De informatie en verhalen kunt u mailen naar info@historischekringlaren.nl of schrijven naar Historische Kring Laren, 

Burg. van Nispenstraat 29, 1251 KE Laren. 

Foto uit de collectie van Ger Dorant.

Grote aantallen tanks in Laren in november 1944?

In Kwartaalbericht nr. 132 schreef ik een stukje onder de titel ‘Laren en Boxmeer, 70  jaar geleden’. Ernst Wortel maakte bij dat stuk 2 kanttekeningen. Een bij het stuk afgedrukte foto toont een gezelschap van 19 heren en twee dames. Volgens het bijschrift is de heer die midden vooraan zit in een rieten stoel de Larense Burgemeester Naud van der Ven. Ernst stelt dat dát onjuist is. Hij heeft gelijk. Resteert de vraag wie het dan wel is. De tweede kanttekening betreft mijn opmerking dat honderden Duitse tanks op 23-11-1944 Laren binnen reden. Die opmerking was gebaseerd op het oorlogsdagboek van Guus van Wersch. Ernst Wortel stelt dat dit onjuist moet zijn. Er zouden nooit honderden tanks het dorp Laren zijn binnengereden. In dit geval heeft Ernst ook gelijk, maar niet helemaal. Er zijn nooit honderden tanks in het centrum van Laren geweest. De tanks waarover Guus van Wersch - die overigens op de Velthuysenlaan woonde - schreef, reden over de Rijksweg naar het Kamp van Laren en de Palmkazerne. Daar zijn ze ook tweemaal aangevallen. Die aanvallen moeten op De Brink goed te horen zijn geweest. Zie het illegale Hilversumse krantje De Heraut van 27-11-1944.

Teun Koetsier

Een charismatische levenskunstenaar Tony Offermans (1854-1911)

Deel 4: Lieveling van de ‘Haagsche School en de Larensche Schildersbent’

Een charismatische levenskunstenaar Tony Offermans (1854-1911)

We hebben Offermans leren kennen als een door velen hoogst gewaardeerde vrolijke grappen- en grollenmaker, als serieus en succesvol kunstschilder en tekendocent, muziekliefhebber en bejubeld pianist en woordkunstenaar. Over Offermans is nog zoveel meer te vertellen, nog zoveel om te laten zien en zelfs muziek om te laten horen. De Larense kunsthandelaar Van Harpen heeft een aantal komische en ernstige belevenissen van zijn levenslustige vriend te boek gesteld. Uit de overlevering van de Haagse Schoolschilders en van de jongere kunstenaars uit de Larense schildersbent klinkt nog zo vaak de naam Offermans. Zij vertellen enthousiast wat hij voor hen heeft betekend.
Peter C.L. van der Ploeg

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 134, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Erfgooiers en hun gemene gronden

Deel 10: De haas van Vos

Erfgooiers en hun gemene gronden

Een zekere Harmen Vos (1844-1919) uit Laren schoot op 18 november 1898 een haas op Gooise grond die aan de Kroon was verpacht. Hij kreeg prompt een bekeuring wegens stroperij, terwijl het nota bene zijn taak was om er als onbezoldigd veldwachter op toe te zien dat er niet zonder vergunning gejaagd werd. Harmen was boos. Hij jaagde immers als erfgooier op eigen grond en een vergunning was daarom niet nodig geweest. Bovendien had het bestuur van Stad en Lande het jachtrecht niet zonder toe- en instemming van een meerderheid van erfgooiers mogen verpachten. De zaak kwam voor het kantongerecht.

Anton Kos

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 134, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Willem van Nieuwenhoven senior 1879–1973 & junior 1913–1989

Kunstschilders, tekenaars & illustrators

Willem van Nieuwenhoven senior 1879–1973 & junior 1913–1989

Zowel vader als zoon Willem van Nieuwenhoven hebben in Laren gewoond en gewerkt.
Mary van der Schaal

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 134, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

De brinken van Laren

Deel 2: Laren als flankesdorp en samengesteld brinkdorp

In het vorige deel zagen we dat oude niet permanente nederzettingen op de zandgronden in Drenthe zijn aangetoond onder esdekken. Het grootste deel van de Gooise engen is allang bebouwd met woonwijken, ook die van Laren grotendeels. De Larense engrestanten zijn daarom van potentieel grote archeologische waarde, evenals overigens de tuinen van de grote villa’s. Of en in hoeverre er in Laren oudere nederzettingsvormen onder het oude esdek te vinden zijn, blijft een open vraag. Eén is in elk geval aannemelijk gemaakt bij het Sint-Janskerkhof. Meer is er te vertellen over de bestaande nederzetting(en). Hier volgt een speurtocht naar oudere ontwikkelingen van het huidige Laren, die nu nog zichtbaar zijn op kaarten, met enkele kanttekeningen bij de publicaties van de Laarder T. van Tol in dit blad omstreeks 1985. Aangetekend zij dat er evengoed nog veel vragen zijn. Dank ben ik tot zover verschuldigd aan prof. J. Vervloet die me met opmerkingen en tips stimuleerde in nieuwe vergezichten, waar ik zelf de verantwoording voor neem.

Jaap Groeneveld

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 134, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Decoratiepaneel uit ‘De Coeswaerde’

Op 22 juli jongstleden ontving de Historische Kring Laren een paneel van een oude boerderij met stoomtram, afkomstig uit Pannenkoekenrestaurant ‘De Coeswaerde’, geschilderd door Arnold ‘Nolle’ Bokhorst.

Hans Schaapherder

Link naar de site: http://www.deventer-bokhorstkunst.nl/albums/interieur-coeswaerde-arnold/

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 134, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Schenkingen 3e Kwartaal 2015

• 3/7: Archief De Scheper
• 8/7: Agent v. Maanen, Barneveld: fotoalbum.
• 18/7: Van Mw Henny Hilhorst: een map met dankbetuigingen, boekje over de reformatie en een koektrommel.
• 18/7: Van Hans Buseman: 3 tekeningen houtzagerij, 1 tekening molen en afdruk ontwerp Gooische School.
• 22/7: Van Bart Bokhorst: decoratiepaneel uit ‘De Coeswaerde’ (zie pag. 6-9).
• 15/8: Van Marijke de Vrankrijker: overzicht van de ontwikkeling van de tapijtfabriek van den Brink & Campman, vastenavondbal en kaartjes aan de heer de Vrankrijker.
• 15/8: Van Andre Schrikker: foto’s.
• 21/8: Van Mw.Roodhart te Baarn: een aantal foto’s, boeken, kalenders en een tafelkleed van weverij Calis te Laren.
• 5/9: Van Dhr De Wit: verslagen van de Onderwijzersvergaderingen van de RK Jongensschool te Laren.
• 5/9: Van de BEL gemeente: een fotoalbum en luchtfoto’s van Laren.
• 17/9: Mw. Van de Brink-Rebel te Epe: 15 boekjes geschiedenis van Gooiland, Naarden, Bussum, Huizen.
• 29/9: Wim v.d. Zwaan: zak met kleertjes van Familie de Leeuw (heilige familie).

Nieuwe prijs door hogere posttarieven

Mededeling aan onze leden-donateurs die buiten Blaricum, Eemnes en Laren wonen

De posttarieven zijn in de loop van de jaren harder gestegen dan onze andere kosten. In de laatste tien jaar zijn de postzegels namelijk 57% duurder geworden. Wij hebben sinds 1 januari 2007 onze minimumbijdragen niet verhoogd. Nu ontkomen wij er niet aan de huidige posttarieven deels door te berekenen aan hen die veelal het Kwartaalbericht per post ontvangen. Zij wonen buiten Blaricum, Eemnes en Laren, de BEL-gemeenten.
Het bestuur heeft daarom besloten met ingang van 2016 de minimumbijdrage voor leden-donateurs, die niet in de BEL-gemeenten wonen, te verhogen. Deze wordt voor hen € 22,- (was € 19,50).
Wij rekenen graag op uw begrip hiervoor.

Jos Joosen, penningmeester

Nieuw jasje voor onze tentoonstellingen

Nieuw jasje voor onze tentoonstellingen

Het zal niemand zijn ontgaan. Hoeveel tijd, vlijt en creativiteit ook steeds weer gestoken werd in onze tentoonstellingen, toch liep het aantal bezoekers op de Lindenhoeve de laatste jaren gestaag terug. Tot een getal waarvan je je moet afvragen of dat al dat vrijwilligerswerk wel waard is. De interesse in Laren en onze geschiedenis neemt daarentegen allerminst af. Er is ook nog zo veel om te laten zien, om over te verwonderen. Te vertellen.

Timo Smit, Bestuurslid Historische Kring Laren

En dan besef je, bestuurders zijn ook maar eenvoudige ijverige vrijwilligers, dat het anders moet en kan. Dat ‘onze tentoonstellingen’ eigenlijk nog de enige uitingsvorm van onze Kring zijn waar je voor 100% fysiek naar toe moet. Ga je niet: jammer dan heb je alles gemist!! En dat terwijl ons prachtige Kwartaalbericht bij u wordt thuisbezorgd, ons archief stevig is en nog wordt gedigitaliseerd, onze website vanaf uw PC, laptop of mobiel elk moment in uw bereik is en u uw zoektocht naar uw Larense voorouders thuis met een kopje koffie kunt uitvoeren, etcetera.
De makers van het Kwartaalbericht (met veel gebruik van digitale ondersteuning), onze ‘Archief-ploeg’ en onze Website en de veranderende tijdgeest geven in feite nu met elkaar het duwtje naar ook een nieuwe aanpak van onze tentoonstellingen. Een aanpak waarin je straks ook veel meer kunt ‘vertellen’ dan via een tentoonstelling in de toch beperkte ruimte en op de beperkte tijden van de Lindenhoeve.
Veel meer zal het vanaf 2016 daarom gaan om kwartaalthema’s, waarover wij u thuis en dus vooral digitaal gaan informeren. Waarover u zich dus rustig al kunt inlezen, waar u op kunt reageren en waarvoor u wellicht zelf ook nog een inbreng heeft. Of een opvatting, een foto, een artikel of ‘spullen’. En natuurlijk zijn er dan op de Lindenhoeve wel items aanwezig. Maar op de Lindenhoeve zullen vanuit en over het thema initiatieven worden genomen, zoals ‘stamtafelgesprekken’. Al of niet met inleider. Waarom komt u dan niet een uurtje met een door u zelfgekozen groepje ter gelegenheid van uw verjaardag? Op een moment dat u past. Kwartaalthema’s dus die gedurende dat kwartaal ‘in beweging’ zullen zijn, interactief en met flexibel maatwerk. In een nieuw eigentijds jasje, gemakkelijk toegankelijk. Opdat onze geschiedenis blijft verteld, vertoond en doorgegeven. En natuurlijk ook met de hoop dat het makkelijker binnen bereik en interesse van de jongere generaties komt.

Hoe gaan we het precies doen?

Dat weten we eerlijk gezegd nu nog niet precies. We hebben een plan, maar de praktijk moet het leren. Volgens dat plan gaan we er wel in 2016 al mee starten. Onze thema’s worden dan dus digitaal aangereikt aan onze leden, maar zullen ook zijn te vinden (beknopt, via ‘advertorial’ of in zijn geheel) op onze site, in ons Kwartaalbericht, zo mogelijk ook op de sites van de gemeente, het Brinkhuis, Singer, Larens Behoud, social media, de kranten etc.
We gaan het uitproberen en heus: het wordt vallen en opstaan en wij vragen om uw begrip en steun daarbij. In het eerste kwartaal van 2016 vindt ons eerste proefproject plaats. Ons ‘Thema-team’ zal onder aanvoering staan van bestuurslid/historicus Annemarie Hessing-Armbrust en het toeval wil dat zij bezig is met een boek over de ­Gooische Apotheek in Laren, met nu alweer drie generaties Armbrust aan het roer. Dat toeval willen we aangrijpen om twee vliegen in één klap te slaan. Dus kiezen we dat onderwerp als ons eerste thema. Hebt u nog foto’s, anekdotes, spullen die betrekking hebben op ‘de Armbrust’s’, de verschillende vestigingen van de apotheek, de medewerkers, afijn, hebt u wat ‘over Armbrust’, wees dan zo vriendelijk om contact op te nemen met Annemarie (annemarie@armbrust.nl).

Uw bestuur en vrijwilligers zijn enthousiast over dit nieuwe ‘project’ en hopen dat u dat ook bent. En wilt meedoen. Gaandeweg hopen wij dat er in de komende jaren iets heel moois wordt neergezet vanuit de dynamiek van deze tijd. De schouders eronder dus.

Column van de voorzitter

Wat vliegt de tijd! Soms lijkt het wel of een kwartaal steeds minder dagen heeft. En wat gebeurt er veel…

2015, een lustrumjaar voor de Historische Kring Laren. Een jaar waar we achterom keken - dat doe je meestal als historische kring - maar nu vooral ook vooruit. Hoe gaan we de jaren die voor ons liggen invullen? Hoe kunnen we het onze leden naar de zin maken? Waar ligt het accent en waar is behoefte aan? Vragen die we onszelf stelden na vijfendertig jaar Kring. Vragen staat vrij, maar je moet ook proberen met een antwoord te komen en met dat antwoord kunnen leven… Juist omdat we ons vragen stellen, is er veel in beweging. U leest er elders in dit Kwartaalbericht over. Ons bestuurslid Timo Smit legt uit waar we mee aan de gang willen gaan. Het is eng om begaande paden te verlaten, maar bij het inslaan van deze nieuwe weg hopen we ook op uw respons. Waar kunnen we bijsturen? Waar gas geven of even op de rem? Gaat u mee op deze nieuwe route en houden we elkaar bij de hand?
Antoinetty van den Brink, voorzitter

2015, een jaar waarin het Larens kastaltaar na ongeveer een eeuw weer terugkeerde naar Laren. Het staat ‘te kijk’ in het Raadhuis. Een prachtige plek, waar het altaartje - door een kenner geschat uit ± 1795 - prachtig tot zijn recht komt. Er hoort een verhaal bij. Een verhaal van ruim twee eeuwen. Dat gaan we optekenen en publiceren. ‘Maar nu even niet’. Waarschijnlijk zal dat in de loop van volgend jaar worden voor we alles boven tafel hebben. Van dit soort altaartjes bestaan er in heel Nederland maar vier, waarvan die van Laren bijzonder is omdat het een op zichzelf staand meubel is en niet geïntegreerd in een groter geheel. De katholieken mochten hun erediensten niet houden in het openbaar. Zo ontstonden de zogenaamde schuil- of schuurkerken. Het belijden van je geloof was - ook toen al - niet zo voor de hand liggend. We herinneren ons allemaal verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. De Jodenvervolging. De vervolging van zigeuners. Ook zij waren op de vlucht. Een onderwerp dat vandaag de dag in iedere krant of andere mediavorm wordt besproken. We maakten het allemaal al een keer mee. Wegkijken kan niet meer. We weten van de bewoners van het azc, we zien de vluchtelingen in de Klaas Bouthal en in de vele andere opvangcentra in Nederland. We zien de ontheemden en reiken deze de hand. Een klein dorp met een kleine opvang, maar voor de individuele mens maakt het groot verschil. Zal men zich over vijftig jaar verbazen bij het lezen van de historische verslagen? Verbazing of verbijstering? De tijd zal het leren. Wat we nu doen voor de toekomst van velen zal de loop van de geschiedenis mede bepalen.

2015, het jaar waarin we het ledenaantal stabiel konden houden. Door de vergrijzing verloren we veel leden, maar gelukkig zijn er ook nieuwe belangstellenden bijgekomen. We zijn daar heel blij mee! Maar, er kan altijd een schepje bovenop! In de Lindenhoeve liggen zogenaamde cadeaubonnen om als attentie weg te geven bij een verjaardag, namens Sinterklaas of de Kerstman. Voor vijftien euro heeft u een leuk cadeau. Een bloemetje is al gauw duurder én, maar liefst vier keer per jaar valt het kwartaalbericht op de mat van de gelukkige ontvanger!

2015, het jaar waar we besloten om te kijken naar een andere vorm van aanbieden van tentoonstellingen en waar we ook gesprekken voerden over het Kwartaalbericht. Nee, het blijft net zo goed als nu - het wordt zelfs steeds beter en de complimenten worden bescheiden maar dankbaar in ontvangst genomen - maar we willen méér. Kleur bijvoorbeeld of meer pagina’s. Wensen zijn er genoeg, maar het moet enerzijds betaalbaar blijven en anderzijds mag het niet inboeten aan kwaliteit. Het zou zó maar kunnen dat het volgende Kwartaalbericht er anders uitziet. Bij wijze van proef om daarna een besluit te nemen.

2015, zoals u ziet, is ook een jaar van veranderingen. Van aanpassingen. Je kunt nu eenmaal niet stil blijven staan. Geschiedenis is (in) beweging en de Historische Kring beweegt mee. Het was een historisch en zinvol jaar!

Kunst & Ambacht

 

In de Lindenhoeve komt zaterdag 31 oktober niemand minder dan Ankie Perdijk een lezing geven over Larense klederdracht en sieraden. Mevrouw Perdijk zet zich al jaren in voor het behoud van de Larense folklore. Als lid van de Klepperman van Elleven streeft ze er altijd naar om de kostuums zo authentiek mogelijk na te maken en zodoende heeft zij veel kennis en ervaring opgedaan op het gebied van de Larense klederdracht.

Komt u de 31^e ook luisteren?

U bent van harte welkom van 14.00 uur tot 16.00 in de Lindenhoeve aan de Burgermeester van Nispenstraat 29.

Tentoonstelling Lindenhoeve

Kunst & Ambacht

Van september tot en met december 

loopt deze tentoonstelling in de Lindenhoeve.

Komt u ook kijken?

  

Wij zijn elke zaterdag geopend van 14.00 uur tot 16.00 

aan de Burgermeester van Nispenstraat 29.

Tentoonstelling 'DeHut van Mondriaan'

Na een renovatie van meer dan een jaar, heeft half oktober de oplevering plaatsgevonden van drie historische atelierwoningen aan de Eemnesserweg in Blaricum. In een ervan werkte Piet Mondriaan aan onder andere zijn ‘bloeiende appelbomen’ en legde hij er de basis voor zijn beroemde abstracte schilderijen met de gele, rode en blauwe vlakken. De Dooyewaard Stichting, initiatiefnemer van het project, viert de afronding ervan met zowel een tentoonstelling als een publicatie*; beide getiteld de Hut van Mondriaan, Laren/Blaricum 1914-1919.

De Dooyewaard Stichting creëert werk- en ontmoetingsplekken voor kunstenaars, die door hun specifieke inbreng belangrijk zijn voor het Nederlandse kunstklimaat. De atelierswoningen zijn bedoeld om later gebruikt te worden door kunstenaars, die een kosteloos verblijf in een van deze woningen hebben gewonnen, zoals bijvoorbeeld de winnaars van de Mondriaanprijs en het Dooyewaard Stipendium.

 

De tentoonstelling loopt van 16 oktober t/m 16 november en de atelierswoningen zijn dagelijks opengesteld voor publiek van 11.00 tot 17.00 uur.
Toegang is gratis
Plaats: Eemnesserweg 30b in Blaricum

* De Hut van Mondriaan, met tekst van Martijn Le Coultre, is uitgegeven door VK Projects en te koop bij de tentoonstelling en diverse boekhandels in Laren-Blaricum voor €19,95.
Klik hier voor meer informatie.

Larens Kastaltaar

Antoinetty toont enkele stukken
van het kastaltaar.

Zaterdag 12 september werd, in het kader van Open Monumentendag, een prachtig kastaltaar onthuld. Het kastaltaar, vermoedelijk afkomstig uit de schuilkerk van Laren (huidige Smeekweg), heeft een permanente plek gekregen in de hal van het raadhuis aan de Eemnesserweg. Lange tijd was het 'verstopt' in de kluis van het Museum Hilversum, maar na onvermoeide inzet van onze voorzitter Antoinetty van den Brink, is het kastaltaar weer gerestaureerd en 'thuis' in Laren. Antoinetty is naast de terugkeer van het kastaltaar ook bezig met onderzoek naar de exacte herkomst van het kastaltaar.

Onthulling kastaltaar

De officiële onthulling werd gedaan door de wethouders Wimar Jaeger (Hilversum) en Tijmen Smit (Laren).

Programma van Open Monumentendag

Locaties en tijden op een rijtje:

Raadhuis open van 10.30 uur tot 13.30. Na 12.45 zullen er rondleidingen zijn.

Lindenhoeve open van 14.00 – 16.00 uur

Basiliek is de hele dag open en de sacristie van  13.30 – 16.00 uur

KunstKamerKleinhoven van 12.00 – 16.00 uur

Johanneskerk  van 11.00 – 16.00 uur

Molen, van 10.30 – 16.30 uur

Column van de voorzitter

In het oudste dorp van het Gooi gebeurt heel veel…

Langzaam werd het stil in het dorp: we hadden (sinds het uitkomen van het vorige kwartaalbericht) de ingetogen 4 mei- en opgetogen 5 mei-vieringen, de gecombineerde Atelierroute - een kunstenaarsdorp waardig -, Art Laren op de veelbesproken Brink, de met Laren onlosmakelijk verbonden Sint Jansprocessie en als finale de kermis.

De kermis die bij Sint Jan hoort, zoals een boer bij zijn akker. De kerkmis of kerke-misse was van oorsprong een jaarmarkt ter gelegenheid van een inwijdingsfeest. De wijding van de parochiekerk en meestal dus van de patroonheilige. De bevolking trok er dan massaal op uit! Zowel in devotie (processie) als in vermaak (kermis). Deze keer had onze kermis zelfs twee Larense vlaggen, hoog in de warme blauwe lucht. Dat ze op hun kop hingen, daar maalde slechts een paar mensen over. Een mogelijkheid was wel dat er voeding werd gegeven aan nóg een betekenis van de S van Laren: de S van kermis!

In het oudste dorp van het Gooi gebeurt heel veel. Over de oude(re) geschiedenis leest u in dit volle kwartaalbericht weer heel veel interessants: de Brinkdorpen, de overstromingen en daarmee de rol van de Biezem, bekende personen die in Laren woonden, zoals deze keer Louis Couperus. Ook Cornelis van den Brink, een van de oprichters van Van den Brink & Campman, komt aan bod en het boek ‘100 erflaters’. Van den Brink is één van de honderd personen die beschreven worden in het boek. Honderd mensen, man en vrouw, die voor de streek tussen Vecht en Eem zo een belangrijke rol hebben gespeeld. En uiteraard ontbreken in het kwartaalbericht de schilders nooit. Deze keer Salomon (Simon) Garf en het vervolgverhaal over Tony Offermans. Ook worden we weer meegenomen naar de interessante historie van de Erfgooiers.

Oud of nieuw, geschiedenis wordt volop geschreven en beschreven! Keer op keer. Afgelopen 4 mei-viering was bijzonder omdat het de zeventigste keer was na beëindiging van de Tweede Wereldoorlog, evenals de viering dáárvan. En zo zal 21 juni 2015 de boeken in gaan als een van de natste Sint Jansprocessies! Het is te hopen dat de pakken van de broedermeesters vóór volgend jaar droog zijn! De bruidjes die droomden over het lopen in hun mooie witte jurkjes hadden ook niet bedacht dat ze volop in het plastic zouden gaan en met natte en vooral koude voetjes terug zouden komen. De opening van de kermis daarentegen gaat de geschiedenis in als een van de heetste! Midden in een hittegolf de attracties opzetten… Logisch dat een vlag daar ondersteboven van is! Aan de lange succesvolle historie van MCC is rond diezelfde datum ook een behoorlijke knauw toegebracht. Ze zijn na ruim tachtig jaar van hun ‘geboortegrond’ afgezet. Ik hoop zo van harte dat op het moment dat dit kwartaalbericht bij u op de mat valt, voor deze oer-Larense vereniging een oplossing is gekomen. Dit soort dramatische geschiedenismomenten willen we liever niet te vaak in het archief opnemen! Temeer daar er eveneens een instituut bij betrokken is waarvan we vorig jaar de honderdste verjaardag in Laren vierden. Ook in een klein dorp spelen grote zaken, maar met zijn allen proberen we toch met respect naar elkaar toe mooie dingen te laten gebeuren.

Dingen die allemaal in de (al dan niet digitale) hangmappen van de Historische Kring terecht komen. We documenteren, bestuderen en zo mogelijk etaleren de geschiedenis van Laren: die van toen én nu! Want als u deze column leest, is het schrijven ervan al weer geschiedenis.

Antoinetty van den Brink, voorzitter

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

De brinken van Laren, deel 1

Deel 1: Historische achtergrond van esdorpen in het algemeen

Naar aanleiding van de discussie in Laren in 2014 over de vraag ‘Wat te doen met de Brink?’ leek het de redactie van Kwartaalbericht een goed idee om de historische achtergrond van brinken en brinkdorpen eens bij haar lezers onder de aandacht te brengen, zonder zich overigens in een politieke discussie te willen mengen. De redactie had er lucht van gekregen dat de auteur zich verdiepte in het fenomeen ‘brink’ op de Utrechtse Heuvelrug en het Gooi, zodat hem gevraagd werd dat te doen.

Jaap Groeneveld

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Louis Couperus in Laren

Louis Couperus in Laren

Herinnert u zich nog de televisieserie uit de zeventiger jaren Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan… Die was gebaseerd op het gelijknamige boek van Louis Couperus (1863–1923),
een van Nederlands grootste schrijvers. Hij staat nummer 5 in de Canon van de Nederlandse Literatuur. Toen buiten Nederland de Eerste Wereldoorlog woedde, verbleef Couperus een aantal zomers enige tijd in Laren, in 1916 en 1917.

Teun Koetsier

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Snuffelen naar Hollebol

Snuffelen naar ‘Hollebol(le)’

Graag snuffel ik in het Oudrechtelijk archief en Oudnotarieel archief van Naarden. Het kost wel wat tijd, maar daar staat tegenover dat je veel achtergrondinformatie en aanvullingen vindt over je familie en hun leefomstandigheden. Ook duikt er soms opeens een andere achternaam op. Ik ging er eigenlijk altijd vanuit dat, als een jong kind overleden was, dit wel door ziekte zou zijn gekomen. Dat zal meestal ook wel het geval zijn geweest, maar het volgende laat zien dat het ook wel eens een andere oorzaak had.

Nel Krijnen-van Gog

Klik hier voor de aanvulling over de erfenisverdeling.

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Salomon Garf

Kunstschilder, tekenaar, etser, houtsnijder, linoleumsnijder & graficus

Salomon (Simon) Garf (1879–1943)

Simon werd op 6 december 1879 in Amsterdam, aan de Oude Zijds Voorburgwal geboren. Hij was de zoon van Emanuel Garf en Sophia Kok. De Garffamilie zat al generaties lang in de diamanthandel maar bij het opgroeien van zoon Salomon werd al gauw duidelijk dat hij deze tak van inkomen niet zou voortzetten. Zijn aard lag ietwat ‘gevoeliger’, namelijk in het scheppen van kunst.

Mary van der Schaal

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Erfgooiers en hun gemene gronden

Deel 9: Winst door verlies

Erfgooiers en hun gemene gronden

Door de namenlijst uit 1708 en de kaart uit 1723 wist men wie de erfgooiers waren en waar hun gemene gronden lagen. Maar nog steeds wilde de overheid het liefst van ze af, terwijl de erfgooiers aan hun gebruiksrechten vasthielden. ‘Another accident waiting to happen…’. Op een avond had de Hilversumse notaris Albertus Perk (1795-1880) een lumineus idee. Zowel de overheid als de erfgooiersorganisatie zou over bepaalde delen van Gooiland de exclusieve eigendom verkrijgen. Om een en ander te verduidelijken werd opnieuw een kaart vervaardigd (1843-45). En bij de verkopen van het deel dat de overheid in bezit kreeg, verschenen zogenoemde veilingkaarten (1837, 1843). 

Anton Kos

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

100 Erflaters tussen Vecht en Eem

100 Erflaters tussen Vecht en Eem

Onlangs verscheen het boek ‘Van Andriessen tot Van Zutphen - Honderd erflaters tussen Vecht en Eem’ onder redactie van de TVE-redacteuren Henk Michielse en Jan Out. De honderd geportretteerde ‘erflaters’ zijn personen die in de afgelopen twaalf eeuwen onze regio op de een of andere manier vorm hebben gegeven en de geschiedenis mede hebben bepaald.

De eerste erflaters van wie we de namen kennen leefden in de 8ste eeuw; de meeste geselecteerden stammen uit recente tijden. Ze zijn afkomstig uit alle plaatsen binnen het werkgebied van de Stichting tussen Vecht en Eem en worden beschreven door bekende auteurs uit die plaatsen, waaronder o.a. Bep (G.L.) De Boer en Antoinetty van den Brink uit Laren. De erflaters zijn verdeeld over een zevental categorieën waarin mensen uit de wereld van Onderwijs, kunsten & wetenschappen, uit het Godsdienstig leven, uit Bestuur & politiek, uit Oorlogen & verzetsstrijders, uit de sfeer van Landschap & architectuur, uit die van het Economisch leven en tot slot uit het Sociale leven worden geportretteerd. Van de musicus Cees Andriessen tot de stichter van sanatorium Zonnestraal, Jan van Zutphen.

Bladerend door de 144 pagina’s tellende bundel trekt een bonte stoet erflaters aan de lezer voorbij. Vestingbouwers, politici, kunstschilders en andere kunstenaars, wetenschappers, verzetshelden, een graaf en een generaal, monniken, natuurbeschermers en architecten, boeren en buitenlui. Veel mannen, weinig vrouwen. Nogal wat bekende namen maar ook opvallend veel onbekende. Vooral de laatste rubriek - thema ’sociaal leven’ - biedt een grote variatie aan geportretteerden, onder wie een wijkverpleegster, een jonkvrouw, twee medici en twee erfgooiers. 

Laren

De in het boek besproken Larense erflaters - of aan de geschiedenis van Laren gerelateerd - zijn onder andere Jan Hamdorff, Lucas Hofland, Henriette Roland Holst, Anna Singer, Ad de Vrankrijker, Dirk Joseph Buis, Henri Polak en Cornelis van de Brink. Het verhaal over deze laatste, Krelis van Teunenmijns, kunt u - in een uitgebreidere versie dan in het boek - lezen op pagina 26-29.

Het boek (ISBN 9789492055095) is à € 17,50
in de Lindenhoeve of de boekhandel te koop.

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.

Cornelis van den Brink

KRELIS VAN TEUNENMIJNS

Cornelis van den Brink

Cornelis staat gebogen over een grote koperen bak met daarin een diepblauwe kleurstof. De bak staat op een turfvuur. Voorzichtig laat hij hierin de strengen wol zakken. Het kleuren van de wol is een secuur en specialistisch werkje. De  sterkte van het verfbad en de duur van de behandeling is essentieel. Dát is nou juist wat hem zo aantrekt. Met grote toewijding en vakmanschap kwijt hij zich van deze taak. Daarna zullen de strengen te drogen worden gehangen op zogenaamde droogpalen. Deze staan op de hoek Zevenend/Kostverloren, vlakbij  de fabriek. Cornelis is de vijfde generatie Van den Brinken die zich bezig houdt met de productie van tapijten.

Antoinetty van den Brink

Lees het complete artikel in Kwartaalbericht 133, te koop bij de Historische Kring Laren, of wordt lid en ontvang uw gedrukte exemplaar 4 keer per jaar thuis.